Miholjsko leto
Miholjdan, vezan za smenu leta i jeseni. Prema narodnom verovanju, posle Miholjdana nastupa prava jesen, koja je kalendarski već uveliko počela. Oktobarski topli dani vezani za ovaj narodni i verski praznik poznati su kao “miholjsko leto”.
Miholjsko leto (Martinjsko ljeto, bablje ljeto) je naziv za meteorološki fenomen kada se vremenski uslovi karakteristični za period letnjeg godišnjeg doba nastavljaju i nakon početka jeseni. Period miholjskog leta označava produžetak toplih dana i nakon Miholjdana.
Miholjsko leto kao meteorološki fenomen je karakterističan za severnu Zemljinu poluloptu gde se menjaju četiri godišnja doba.
Prema narodnom verovanju nakon Miholjdana (12. oktobar) počinje period prave jeseni, a nastavak toplih dana u jesenjem oktobarskom periodu se naziva Miholjsko leto.
Ko je Miholj po kome narod naziva slavu posvećenu Kirijaku Otšelniku?
Radi se o arhandjelu Mihailu.
Po njemu se i taj povratak leta u mesecu oktobru – miholjčac, naziva miholjsko leto.
Sirotinjsko leto
Sirotinjsko leto je drugi naziv ovog doba godine. Miloš S. Milojević je zapisao taj izraz a pominje ga i Đura Daničić.
Bablje leto
A zašto se tako lep i prijatan period godine naziva bablje leto?
Ovaj izraz ćemo npr. pronaći i u ruskom –Ба́бье ле́то i u nemačkom jeziku – Der Altweibersommer .
U ruskim pričama i tumačenjima se nailazi na podatak da izraz bablje leto vuče poreklo od onih davnih vremena, kada su žene imale moć da utiču na vremenske prilike.
Indijansko leto
U engleskom govornom području, ovam pojam je najpoznatiji kao Indian summer, indijansko leto.
Ovaj termin je nastao, naravno u Americi, negde krajem 18. veka, iz tog perioda su prvi pisani tragovi u literaturi i žurnalistici.
Sve u svemu, to pozno leto ima nekakve veze sa Indijancima. Kakve, niko ne zna. Prepostavki ima raznih.
Navešću neke:
– fenomen kasnog leta, praćenog jutarnjim izmaglicama, lepim vemenom i predivnim bojama je bio karakterističan za predele koje su prvobitno bili naseljeni isključivo Indijancima
– to je period godine, kada su Indijanci skupljali svoju letinu
– u to doba godine su Indijanska plemena obično prestajala sa napadima na doseljenike
Postoji i priča, naravno, priče posebno volimo. Pričaju je pripadnici plemena Irokeza i daje slikovito i originalno objašnjenje ovog fenomena.
U šumama Severne Amerike je živeo jedan ogroman, pomalo čarobni medved. Čaroban je bio zato što je, umesto da se prepusti zimskom snu, kao svi ostali medvedi, odlazio na nebeski svod da tamo prezimi.
Svake godine dva najodvažnija lovca iz plemena su, u tom jesenjem periodu, kretala u lov na čarobnog medeveda, bezuspešno. Jedne godine, nađoše se dva junaka i njihov odani pas, koja su uspela da savladaju medveda, plativši doduše to svojim životom.
Pošto su imali posla sa magičnim medvedom svi su se zajedno uzneli, otišli na nebo – u sazvežđe Velikog medveda ili Velikih kola. Četvorougaoni trapez ovog sazvežđa čine medved, pas i 2 lovca.
A medved, čarobni naravno, svake godine, u vreme kada su mu lovci došli glave, zbog tuge i sete, dopusti da mu se rane otvore i krv kaplje na zemlju i daje lišću prelepe crvene nijanse.
